Прошедшее категорическое / законченное время. Belirli / görülen geçmiş zamanı
Запишитесь на пробный урок! Пробный урок Войти

Прошедшее категорическое / законченное время. Belirli / görülen geçmiş zamanı

Видео speakASAP

Данное время используется для того, чтобы:

Обозначить действие, которое произошло и закончено в прошлом (на момент речи).

А на русский язык переводится как глагол совершенного вида, т.е. отвечает на вопросы что сделать? что сделал? что сделала? и т.д.

Например:

Ben dün size misafir geldim . — Я вчера пришла (что сделала?) к вам в гости.

Arkadaşım bana hediye getirdi . — Мой друг мне купил (что сделал?) подарок.

Прошедшее категорическое время образуется следующим образом:

Утвердительная форма

Основа глагола + tı ( ti tu tü ) / dı ( di du dü ) + личное окончание местоимений

Аффиксы прошедшего времени tı / dı используются в соответствии с Законом гармонии согласных

Напомним, что все согласные в турецком языке делятся на:

  • Глухие: ç f h k p s ş t
  • Звонкие: b c d g ğ j l m n r v y z

Суть закона гармонии согласных состоит в следующем: если слово заканчивается на глухой согласный, то присоединяющийся аффикс, если он начинается с согласной, также должен начинаться с глухой согласной.

Далее для того, чтобы выбрать разновидность того или иного аффикса (ti tu tü или di du dü) нужно придерживаться Закона гармонии гласных.

Например:

Разберем слово öpmek (целовать). При образовании görülen geçmiş zamanı мы отбрасываем окончание инфинитива -mek , после чего мы получаем основу öp . Так как основа данного глагола заканчивается на глухую согласную р и гласная в корне является губной ö , то мы присоединяем аффикс прошедшего времени tü . Так, в 1 лице ед.ч. мы образуем слово öp tüm .

bakmak — смотреть
Ben (Я) bak- tı-m
Sen (Ты) bak-tı-n
O (Он, она, оно) bak-tı
Biz (Мы) bak-tı-k
Siz (Вы) bak-tı-nız
Onlar (Они) bak-tı-lar
yazmak — писать
Ben (Я) yaz- dı-m
Sen (Ты) yaz-dı-n
O (Он, она, оно) yaz-dı
Biz (Мы) yaz-dı-k
Siz (Вы) yaz-dı-nız
Onlar (Они) yaz-dı-lar
görmek — видеть
Ben (Я) gör- dü-m
Sen (Ты) gör-dü-n
O (Он, она, оно) gör-dü
Biz (Мы) gör-dü-k
Siz (Вы) gör-dü-nüz
Onlar (Они) gör- dü-ler

Dün ben yeni evimize baktım . — Вчера я посмотрела наш новый дом.

Akşam babama mektup yazdım . — Вчера вечером я написала папе письмо.

O beni arkadaşımla parkta gördü . — Она увидела меня в парке с другом.

Dün kitabı okudum . — Вчера я прочитала книгу.

Отрицательная форма

Основа глагола + -ma / -me + tı ( ti tu tü ) / dı ( di du dü ) + личное окончание местоимений

При образовании отрицательной формы мы прибавляем лишь отрицательные частицы -ma / -me . Так, мы используем -ma , если глагол в инфинитиве имеет окончание -mak ; -me , если глагол в инфинитиве имеет окончание -mek . А аффиксы прошедшего времени образуются по той же схеме, что и в утвердительной форме.

çalışmak — работать
Ben (Я) çalış- ma-dı-m
Sen (Ты) çalış- ma-dı-n
O (Он, она, оно) çalış-ma-dı
Biz (Мы) çalış-ma-dı-k
Siz (Вы) çalış-ma-dı-nız
Onlar (Они) çalış-ma-dı-lar
gelmek — прийти
Ben (Я) gel- me-di-m
Sen (Ты) gel- me-di-n
O (Он, она, оно) gel-me-di
Biz (Мы) gel-me-di-k
Siz (Вы) gel-me-di-niz
Onlar (Они) gel-me-di-ler
konuşmak — разговаривать
Ben (Я) konuş- ma-dı-m
Sen (Ты) konuş- ma-dı-n
O (Он, она, оно) konuş-ma-dı
Biz (Мы) konuş-ma-dı-k
Siz (Вы) konuş- ma-dı-nız
Onlar (Они) konuş- ma-dı-lar

Ben dün çalışmadım . — Я вчера не работала.

Onlar sinemaya gelmediler . — Они не пришли в кино.

Biz hiç konuşmadık . — Мы даже не разговаривали.

Onlar bizi parkta görmediler . — Они нас не увидели в парке.

Вопросительная форма

Основа глагола + tı ( ti tu tü ) / dı ( di du dü ) + личное окончание местоимений + mı ( mi mu mü ).

Вопросительная форма образуется при помощи вопросительной частицы mı ( mi mu mü ), которая ставится после глагола. При выборе нужной вопросительной частицы необходимо также придерживаться закона гармонии гласных.

söylemek — рассказать
Ben (Я) söyle- di-m mi
Sen (Ты) söyle- di-n mi
O (Он, она, оно) söyle-di mi
Biz (Мы) söyle-di-k mi
Siz (Вы) söyle-di-niz mi
Onlar (Они) söyle-di-ler mi
sormak — спросить
Ben (Я) sor- du-m mu
Sen (Ты) sor- du-n mu
O (Он, она, оно) sor-du mu
Biz (Мы) sor-du-k mu
Siz (Вы) sor-du-nuz mu
Onlar (Они) sor-du-lar mı
görmek — видеть
Ben (Я) gör- dü-m mü
Sen (Ты) gör- dü-n mü
O (Он, она, оно) gör-dü mü
Biz (Мы) gör-dü-k mü
Siz (Вы) gör- dü-nüz mü
Onlar (Они) gör- dü-ler mi

Вопросительная форма 3 л. мн.ч. Иногда образуется при помощи частицы -mi -mı (даже если глагол в других формах образуется при помощи других частиц), так как фонетически это звучит наиболее благоприятно (то есть общего правила или объяснения нет в турецкой грамматике. Правильный вариант вы можете посмотреть в словаре).

Sen annene bizi söyledin mi ? — Ты маме рассказала про нас?

Siz merak ettiklerinizi sordunuz mu ? — Вы спросили то, что вас интересовало?

Sen dün bizi gördün mü ? — Ты вчера нас видел?

Siz bize misafir geldiniz mi ? — Вы пришли к нам в гости?

Упражнения

Упражнение №1

Вместо пропусков вставьте нужное окончание глагола (görülen geçmiş zamanı)

  1. Вчера я приготовила вкусный торт. – Dün ben lezzetli pasta hazırla. (lezzetli – вкусный; pasta – торт)
  2. Мы пришли к вам в гости, но вас не было дома. – Biz size misafir gel ama siz evde değildiniz. (misafir – гости; ev – дом)
  3. Она купила мне подарок на день рождения. – O bana doğum günüme hediye al. (doğum günü – день рождения; hediye – подарок)
  4. Они уехали к себе домой. – Onlar evlerine git. (gitmek – уехать)
  5. На прошлой неделе я познакомилась с молодым человеком моей сестры. – Geçen hafta ben ablamın erkek arkadaşınla tanış. (erkek arkadaş – молодой человек)
  6. Я устроилась на новую работу. – Ben yeni işe gir. (iş – работа; yeni – новая)
  7. Вчера мы пошли на фитнес. – Dün biz fitnesse git. (fitnes – фитнес)
  8. На прошлых выходных мы отмечали свадьбу наших близких друзей за городом. – Geçen hafta sonu şehir dışında biz en yakın arkadaşlarımızın düğününü kutla. (şehir dışı – за город; yakin – близкий)
  9. Они уехали на каникулах на море. – Onlar tatilde denize git. (deniz – море; tatil – каникулы)
  10. Моя мама сделала мне сюрприз. – Benim annem bana sürpriz yap. (anne – мама; sürpriz – сюрприз)
  11. Мы вчера не гуляли в парке. – Dün biz parkta gez. (gezmek – гулять)
  12. После того как я окончил университет, я работал в международной компании. – Üniversiteyi bitirdikten sonra ben uluslararası şirkette çalış. (uluslararası şirket – международная компания)
  13. Я не пошла на урок турецкого, потому что заболела. – Ben türkçe dersine git çünkü hasta oldum. (ders – урок; hasta olmak – заболеть)
  14. Я не приготовила поесть, потому что нас позвали в ресторан. – Ben yemek hazırla çünkü bizi restorana davet ettiler. (davet etmek – пригласить)
  15. Мы не приехали, потому что пошел дождь. – Biz gel çünkü yağmur yağdı. (yağmur – дождь)
  16. Они нас не навестили вчера. – Onlar bizi dün ziyaret et. (ziyaret etmek – навестить)
  17. Мы не пошли на занятия, потому что было холодно. – Biz derse git çünkü hava soğuktu. (ders – занятия)
  18. Я не пошла в кино, так как его смотрела раньше. – Ben sinemaya git çünkü daha önce bakmıştım. (daha önce – раньше)
  19. Я не кушала, так как была на диете. – Ben yemek ye çünkü diyet yapıyordum. (diyet yapmak – держать диету)
  20. Мы их долго ждали, но они не приехали к нам. – Biz onları çok bekledik ama onlar bize gel. (beklemek – ждать)
  21. Вы пришли к нам в гости? – Siz bize misafir gel? (misafir – гости)
  22. В прошлом году мы впервые увидели Стамбул. – Geçen yıl biz ilk kez İstanbulu gör. (ilk kez – впервые)
  23. Ты вчера звонил мне? – Sen dün beni ara? (aramak – звонить)
  24. Прошлой зимой они поехали на горнолыжный курорт Турции и научились кататься на лыжах. – Geçen kış onlar Türkiyenin kayak merkezine git ve kaymağa öğrendiler. (kayak merkezi – горнолыжный курорт; öğrenmek – научиться)
  25. Они поехали отдыхать на море? – Onlar denize tatile git? (gitmek – ехать)
  26. Прошлым летом они научились плавать? – Geçen yaz onlar yüzmeyi öğren? (yüzmek – плавать)
  27. Ребята попросили помочь им с переездом. – Çocuklar taşınmağa yardım iste. (çocuklar – ребята; taşınmak – переезжать)
  28. Ты уже сделал всё домашнее задание? – Sen bütün ödevlerini yap? (ödev – домашнее задание)
  29. Он нам рассказал о своей проблеме слишком поздно, и мы не смогли помочь. – O kendi problemini bize çok geç anlat ve biz yardım edemedik. (geç – поздно; yardım etmek – помочь)
  30. Ты всю жизнь в этом городе прожил? – Sen ömür boyu bu şehirde yaşa? (şehir – город)
  31. Вы купили все необходимое для ужина? – Siz akşam yemeği için gerekenleri al? (akşam yemeği – ужин; gerekenler – необходимое)
Правильные ответы
1 из 3

Упражнение №2

Впишите перевод слова или фразы

  1. ben lezzetli hazırladım.
  2. Biz size misafir geldik ama siz .
  3. O bana hediye aldı.
  4. Onlar gittiler.
  5. ben ablamın tanıştım.
  6. Ben işe .
  7. Dün fitnesse .
  8. biz en yakın arkadaşlarımızın düğününü kutladık.
  9. tatilde gittiler.
  10. Benim annem sürpriz .
  11. Dün biz parkta .
  12. Üniversiteyi ben çalıştım.
  13. Ben türkçe gitmedim hasta oldum.
  14. Ben yemek çünkü bizi restorana .
  15. Biz çünkü yağdı.
  16. Onlar bizi dün .
  17. Biz derse çünkü hava soğuktu.
  18. Ben gitmedim çünkü daha önce .
  19. Ben yemek yemedim çünkü .
  20. Biz bekledik ama onlar bize gelmediler.
  21. Siz misafir geldiniz mi?
  22. biz ilk kez İstanbulu .
  23. Sen dün ?
  24. onlar Türkiyenin kayak merkezine gittiler ve öğrendiler.
  25. Onlar tatile gittiler mi?
  26. onlar yüzmeyi ?
  27. taşınmağa yardım istediler.
  28. Sen ödevlerini ?
  29. O kendi bize çok geç anlattı ve biz .
  30. Sen yaşadın mı?
  31. Siz için gerekenleri ?
Правильные ответы
2 из 3

Упражнение №3

Переведите с русского на турецкий:

  1. Вчера я приготовила вкусный торт. (lezzetli — вкусный, pasta — торт)
  2. Мы пришли к вам в гости, но вас не было дома. (misafir — гости, ev — дом)
  3. Она купила мне подарок на день рождения. (doğum günü — день рождения, hediye — подарок)
  4. Они уехали к себе домой. (gitmek — уехать)
  5. На прошлой неделе я познакомилась с молодым человеком моей сестры. (erkek arkadaş — молодой человек)
  6. Я устроилась на новую работу. (iş — работа, yeni — новая)
  7. Вчера мы пошли на фитнес. (fitnes — фитнес)
  8. На прошлых выходных мы отмечали свадьбу наших близких друзей за городом. (şehir dışı — за город, yakin — близкий)
  9. Они уехали на каникулах на море. (deniz — море, tatil — каникулы)
  10. Моя мама сделала мне сюрприз. (anne — мама, sürpriz — сюрприз)
  11. Мы вчера не гуляли в парке. (gezmek — гулять)
  12. После того как я окончил университет, я работал в международной компании. (uluslararası şirket — международная компания)
  13. Я не пошла на урок турецкого, потому что заболела. (ders — урок, hasta olmak — заболеть)
  14. Я не приготовила поесть, потому что нас позвали в ресторан. (davet etmek — пригласить)
  15. Мы не приехали, потому что пошел дождь. (yağmur — дождь)
  16. Они нас не навестили вчера. (ziyaret etmek — навестить)
  17. Мы не пошли на занятия, потому что было холодно. (ders — занятия)
  18. Я не пошла в кино, так как его смотрела раньше. (daha önce — раньше)
  19. Я не ела, так как была на диете. (diyet yapmak — держать диету)
  20. Мы их долго ждали, но они не приехали к нам. (beklemek — ждать)
  21. Вы пришли к нам в гости? (misafir — гости)
  22. В прошлом году мы впервые увидели Стамбул. (ilk kez — впервые)
  23. Ты вчера звонил мне? (aramak — звонить)
  24. Прошлой зимой они поехали на горнолыжный курорт Турции и научились кататься на лыжах. (kayak merkezi — горнолыжный курорт, öğrenmek — научиться)
  25. Они поехали отдыхать на море? (gitmek — ехать)
  26. Прошлым летом они научились плавать? (yüzmek — плавать)
  27. Ребята попросили помочь им с переездом. (çocuklar — ребята, taşınmak — переезжать)
  28. Ты уже сделал всё домашнее задание? (ödev — домашнее задание)
  29. Он нам рассказал о своей проблеме слишком поздно, и мы не смогли помочь. (geç — поздно, yardım etmek — помочь)
  30. Ты всю жизнь в этом городе прожил? (şehir — город)
  31. Вы купили все необходимое для ужина? (akşam yemeği — ужин, gerekenler — необходимое)
Правильные ответы
3 из 3
Скачать PDF
  1. Dün ben lezzetli pasta hazırladım.
  2. Biz size misafir geldik ama siz evde değildiniz.
  3. O bana doğum günüme hediye aldı.
  4. Onlar evlerine gittiler.
  5. Geçen hafta ben ablamın erkek arkadaşınla tanıştım.
  6. Ben yeni işe girdim .
  7. Dün biz fitnesse gittik.
  8. Geçen hafta sonu şehir dışında biz en yakın arkadaşlarımızın düğününü kutladık.
  9. Onlar tatilde denize gittiler .
  10. Benim annem bana sürpriz yaptı.
  11. Dün biz parkta gezmedik.
  12. Üniversiteyi bitirdikten sonra ben uluslararası şirkette çalıştım.
  13. Ben türkçe dersine gitmedim çünkü hasta oldum .
  14. Ben yemek hazırlamadım çünkü bizi restorana davet ettiler.
  15. Biz gelmedik çünkü yağmur yağdı.
  16. Onlar bizi dün ziyaret etmediler.
  17. Biz derse gitmedik çünkü hava soğuktu.
  18. Ben sinemaya gitmedim çünkü daha önce bakmıştım.
  19. Ben yemek yemedim çünkü diyet yapıyordum.
  20. Biz onları çok bekledik ama onlar bize gelmediler
  21. Siz bize misafir geldiniz mi?
  22. Geçen yıl biz ilk kez İstanbulu gördük.
  23. Sen dün beni aradın mı?
  24. Geçen kış onlar Türkiyenin kayak merkezine gittiler ve kaymağa öğrendiler.
  25. Onlar denize tatile gittiler mi?
  26. Geçen yaz onlar yüzmeyi öğrendiler mi?
  27. Çocuklar taşınmağa yardım istediler.
  28. Sen bütün ödevlerini yaptın mı?
  29. O kendi problemini bize çok geç anlattı ve biz yardım edemedik.
  30. Sen ömür boyu bu şehirde yaşadın mı?
  31. Siz akşam yemeği için gerekenleri aldınız mı?
  1. Dün ben lezzetli pasta hazırladım.
  2. Biz size misafir geldik ama siz evde değildiniz.
  3. O bana doğum günüme hediye aldı.
  4. Onlar evlerine gittiler.
  5. Geçen hafta ben ablamın erkek arkadaşınla tanıştım.
  6. Ben yeni işe girdim .
  7. Dün biz fitnesse gittik.
  8. Geçen hafta sonu şehir dışında biz en yakın arkadaşlarımızın düğününü kutladık.
  9. Onlar tatilde denize gittiler .
  10. Benim annem bana sürpriz yaptı.
  11. Dün biz parkta gezmedik.
  12. Üniversiteyi bitirdikten sonra ben uluslararası şirkette çalıştım.
  13. Ben türkçe dersine gitmedim çünkü hasta oldum .
  14. Ben yemek hazırlamadım çünkü bizi restorana davet ettiler.
  15. Biz gelmedik çünkü yağmur yağdı.
  16. Onlar bizi dün ziyaret etmediler.
  17. Biz derse gitmedik çünkü hava soğuktu.
  18. Ben sinemaya gitmedim çünkü daha önce bakmıştım.
  19. Ben yemek yemedim çünkü diyet yapıyordum.
  20. Biz onları çok bekledik ama onlar bize gelmediler
  21. Siz bize misafir geldiniz mi?
  22. Geçen yıl biz ilk kez İstanbulu gördük.
  23. Sen dün beni aradın mı?
  24. Geçen kış onlar Türkiyenin kayak merkezine gittiler ve kaymağa öğrendiler.
  25. Onlar denize tatile gittiler mi?
  26. Geçen yaz onlar yüzmeyi öğrendiler mi?
  27. Çocuklar taşınmağa yardım istediler.
  28. Sen bütün ödevlerini yaptın mı?
  29. O kendi problemini bize çok geç anlattı ve biz yardım edemedik.
  30. Sen ömür boyu bu şehirde yaşadın mı?
  31. Siz akşam yemeği için gerekenleri aldınız mı?
  1. Dün ben lezzetli pasta hazırladım.
  2. Biz size misafir geldik ama siz evde değildiniz.
  3. O bana doğum günüme hediye aldı.
  4. Onlar evlerine gittiler.
  5. Geçen hafta ben ablamın erkek arkadaşınla tanıştım.
  6. Ben yeni işe girdim .
  7. Dün biz fitnesse gittik.
  8. Geçen hafta sonu şehir dışında biz en yakın arkadaşlarımızın düğününü kutladık.
  9. Onlar tatilde denize gittiler .
  10. Benim annem bana sürpriz yaptı.
  11. Dün biz parkta gezmedik.
  12. Üniversiteyi bitirdikten sonra ben uluslararası şirkette çalıştım.
  13. Ben türkçe dersine gitmedim çünkü hasta oldum .
  14. Ben yemek hazırlamadım çünkü bizi restorana davet ettiler.
  15. Biz gelmedik çünkü yağmur yağdı.
  16. Onlar bizi dün ziyaret etmediler.
  17. Biz derse gitmedik çünkü hava soğuktu.
  18. Ben sinemaya gitmedim çünkü daha önce bakmıştım.
  19. Ben yemek yemedim çünkü diyet yapıyordum.
  20. Biz onları çok bekledik ama onlar bize gelmediler
  21. Siz bize misafir geldiniz mi?
  22. Geçen yıl biz ilk kez İstanbulu gördük.
  23. Sen dün beni aradın mı?
  24. Geçen kış onlar Türkiyenin kayak merkezine gittiler ve kaymağa öğrendiler.
  25. Onlar denize tatile gittiler mi?
  26. Geçen yaz onlar yüzmeyi öğrendiler mi?
  27. Çocuklar taşınmağa yardım istediler.
  28. Sen bütün ödevlerini yaptın mı?
  29. O kendi problemini bize çok geç anlattı ve biz yardım edemedik.
  30. Sen ömür boyu bu şehirde yaşadın mı?
  31. Siz akşam yemeği için gerekenleri aldınız mı?

Выберите язык

Английский Немецкий Французский Испанский Итальянский Чешский Нидерландский Шведский Греческий Датский Китайский Норвежский Польский Португальский Словацкий Турецкий Финский Японский