Деепричастие на –erek
Запишитесь на пробный урок! Пробный урок Войти

Деепричастие на –erek

При помощи деепричастие на -erek можно выразить действие, которое происходит одновременно с главным действием.

В нашей русской речи мы такие выражения переводим вопросом что делая?, хотя иногда можно встретить и что сделав?.

Например:

Yüzüme bakarak güldü. – Глядя мне в лицо, он засмеялся.

Здесь одновременно происходит два действия: глядя (деепричастие, которое отвечает на вопрос «что делая?») и глагол засмеялся.

Обратите внимание на маленькую особенность: деепричастие на -arak от глагола olmak (быть/являться) может иметь особое значение и на русский язык передаваться словами в качестве, как, будучи.

Например:

Buraya misafir olarak geldim. — Я пришёл сюда как гость (в качестве гостя).

Утвердительная форма

основа глагола + аффиксы -erek / -arak

Выбор аффиксов -erek / -arak определяется согласно Закону гармонии гласных на «2»

Помните, что эта форма не изменяется по лицам и числам.

Например:

gülmek — смеяться
ben (я) gül- erek
sen (ты) gül- erek
o (он, она, оно) gül-erek
biz (мы) gül-erek
siz (вы) gül-erek
onlar (они) gül-erek

Отрицательная форма

основа глагола + аффикс отрицания -ma / -me + аффиксы -erek / -arak

Выбор нужного аффикса отрицания определяется следующим образом:
если глагол в инфинитиве заканчивается на -mak, то выбираем аффикс -ma.
Если глагол в инфинитиве заканчивается на -mek, то выбираем аффикс -me.

Выбор аффиксов -erek / -arak определяется согласно Закону гармонии гласных на «2»

Помните, что отрицательная форма также не изменяется по лицам и числам.

Например:
bakmak — смотреть
ben (я) bak- ma-y-arak
sen (ты) bak- ma-y-arak
o (он, она, оно) bak-ma-y-arak
biz (мы) bak-ma-y-arak
siz (вы) bak-ma-y-arak
onlar (они) bak-ma-y-arak

Не забывайте, что если в слове встречается два гласных подряд, то между ними ставится разделительная буква у .

Как, например, в слове bakma y arak (не смотря); sevme y erek (не любя) и т.д.

O gülerek bana baktı. — Она, смеясь, посмотрела на меня.

Ben ağlayarak annemle vedalaştım. — Я, заплакав, попрощалась с мамой.

Arkadaşım geri bakmayarak gitti. — Моя подруга ушла, не оглядываясь.

Ben sizi beklemeyerek yemeğe başladım. — Я, не дожидаясь вас, села за стол есть.

Упражнения

Упражнение №1

Вставьте вместо пропусков необходимые аффиксы

  1. Можно многое узнать, постоянно читая книги. – Devamlı kitap oku çok şeyler öğrenebiliriz. (devamlı – постоянно)
  2. Она, напевая песню, шла по улице. – Yolda şarkı söyle gidiyordu. (şarkı – песня)
  3. Я тоже смотрю телевизор лежа. – Ben de yat televizyon seyrediyorum. (yatmak – спать / лежать)
  4. Не трать время, попусту болтая. – Boş konuş zaman harcama. (harcamak – тратить)
  5. Сидя без дела, ничего не узнаешь. – Boş otur hiçbir şey öğrenemezsin. (hiçbir şey – ничего)
  6. Нельзя делать уроки, слушая музыку. – Müzik dinle ders çalışılmaz. (ders – уроки)
  7. Али, приходя в библиотеку ежедневно, работает до вечера. – Ali kütüphaneye her gün gel akşama kadar çalışır. (kütüphane – библиотека)
  8. Врач, осмотрев больного, выписал рецепт. – Doktor hastayı muayene ed reçete yazdı. (muayene – осмотреть)
  9. Мы, разводя костёр, зажарили мясо. – Ateş yak et kızarttık. (ateş – огонь / костёр)
  10. Нагнувшись, я поднял с земли свою шапку. – İğil şapkamı yerden kaldırdım. (şapka – шапка)
  11. Глядя мне в лицо, он засмеялся. – Yüzüme bak güldü. (yüz – лицо)
  12. Она работает в строительной компании в качестве секретаря. – İnşaat firmasında sekreter ol çalışıyor. (inşaat firması – строительная компания)
  13. Они идут, смотря направо и налево. – Sağa sola bak yürüyorlar. (yürümek – ходить)
  14. Больной отдыхая, будет идти на поправку. – Hasta dinlen iyileşecek. (hasta – больной / больная)
  15. Я пришел сюда не как начальник, а как гость. – Buraya şef ol değil misafir olarak geldim. (şef – шеф / начальник)
  16. Дети, прибежав, зашли домой. – Çocuklar koş eve geldiler. (koşmak – бегать)
  17. Я уснула, ожидая тебя. – Ben seni bekle uyudum. (uyumak – спать)
  18. Я пришёл сюда как гость (в качестве гостя). – Buraya misafir ol geldim. (misafir – гость)
  19. Они, смеясь, смотрели мои детские фотографии. – Onlar gül benim çocukluk fotoğraflarıma baktılar. (çocuk – ребенок)
  20. Я, радуясь, позвала их к себе в гости. – Ben onları sevin evime misafir ettim. (misafir etmek – буквально: гостить / позвать в гости)
  21. Сегодня, болея, я пошла на работу. – Bugün hasta ol işe gittim. (hasta olmak – болеть)
  22. Я тут нахожусь вот уже два часа, теряя время. – Ben burda iki saat duruyorum zamanımı kaybed. (zaman – время)
  23. Говоря на нескольких языках, он не имел за границей проблем с общением. – Bir kaç dilde konuş onun yurtdışında hiçbir problemi olmadı. (dil – язык)
  24. Он улучшает турецкий, общаясь с носителями языка. – O birkaç kişiyle konuş türkçesini iyileştiriyor. (iyileştirmek – улучшить)
  25. Не дожидаясь меня, вы можете сесть за стол. – Beni bekle siz yemek masasına oturabilirsiniz. (masa – стол)
  26. Он всегда работал, не любя своё дело. – O her zaman işinde sev çalışıyordu. (çalışmak – работать)
  27. Не живя в своём собственном доме, она снимает небольшой домик около моря. – Kendi evinde yaşa o deniz kenarında küçük ev kiralıyor. (deniz – море)
  28. Не изучая иностранные языки, вы не сможете устроиться на хорошую работу. – Yabancı dilleri öğren siz iyi bir işe giremezsiniz. (yabancı – чужой / иностранный)
  29. Он вошёл в комнату, не замечая меня. – Beni farket o odaya girdi. (oda – комната)
  30. Я тебя спрашиваю совет как друга. – Ben senden arkadaşım ol tavsiye alıyorum. (tavsiye – совет)
  31. Они работают в качестве помощников. – O yardımcı ol çalışıyor. (yardımcı – помощник)
  32. Мы отдаем тебе нашу машину в качестве подарка на день рождения. – Biz sana kendi arabımızı doğum gününe hediye ol veriyoruz. (hediye – подарок)
Правильные ответы
1 из 3

Упражнение №2

Вставьте необходимое слово или фразу

  1. Devamlı okuyarak çok şeyler öğrenebiliriz.
  2. şarkı söyleyerek gidiyordu.
  3. Ben de yatarak seyrediyorum.
  4. Boş konuşarak harcama.
  5. Boş oturarak öğrenemezsin.
  6. Müzik dinleyerek çalışılmaz.
  7. Ali kütüphaneye gelerek akşama kadar çalışır.
  8. Doktor hastayı muayene ederek yazdı.
  9. Ateş yakarak мясо .
  10. İğilerek şapkamı kaldırdım.
  11. Yüzüme bakarak .
  12. İnşaat firmasında olarak çalışıyor.
  13. bakarak yürüyorlar.
  14. Hasta dinlenerek .
  15. Buraya şef olarak değil olarak geldim.
  16. Çocuklar koşarak geldiler.
  17. Ben seni bekleyerek .
  18. misafir olarak geldim.
  19. Onlar gülerek benim baktılar.
  20. Ben sevinerek evime misafir ettim.
  21. Bugün hasta olarak gittim.
  22. Ben burda iki saat zamanımı kaybederek.
  23. dilde konuşarak onun yurtdışında hiçbir problemi olmadı.
  24. O birkaç kişiyle konuşarak türkçesini .
  25. Beni beklemeyerek siz yemek oturabilirsiniz.
  26. O işinde sevmeyerek çalışıyordu.
  27. Kendi evinde yaşamayarak o deniz küçük ev kiralıyor.
  28. Yabancı dilleri öğrenmeyerek siz iyi bir giremezsiniz.
  29. Beni farketmeyerek o girdi.
  30. Ben senden arkadaşım olarak alıyorum.
  31. O yardımcı olarak .
  32. Biz sana kendi arabımızı hediye olarak veriyoruz.
Правильные ответы
2 из 3

Упражнение №3

Переведите с русского на турецкий

  1. Можно многое узнать, постоянно читая книги. (devamlı — постоянно)
  2. Она, напевая песню, шла по улице. (şarkı — песня)
  3. Я тоже смотрю телевизор лежа. (yatmak — спать / лежать)
  4. Не трать время, попусту болтая. (harcamak — тратить)
  5. Сидя без дела, ничего не узнаешь. (hiçbir şey — ничего)
  6. Нельзя делать уроки, слушая музыку. (ders — уроки)
  7. Али, приходя в библиотеку ежедневно, работает до вечера. (kütüphane — библиотека)
  8. Врач, осмотрев больного, выписал рецепт. (muayene — осмотреть)
  9. Мы, разводя костёр, зажарили мясо. (ateş — огонь / костёр)
  10. Нагнувшись, я поднял с земли свою шапку. (şapka — шапка)
  11. Глядя мне в лицо, он засмеялся. (yüz — лицо)
  12. Она работает в строительной компании в качестве секретаря. (inşaat firması — строительная компания)
  13. Они идут, смотря направо и налево. (yürümek — ходить)
  14. Больной отдыхая, будет идти на поправку. (hasta — больной / больная)
  15. Я пришел сюда не как начальник, а как гость. (şef — шеф / начальник)
  16. Дети, прибежав, зашли домой. (koşmak — бегать)
  17. Я уснула, ожидая тебя. (uyumak — спать)
  18. Я пришёл сюда как гость. (в качестве гостя). (misafir — гость)
  19. Они, смеясь, смотрели мои детские фотографии. (çocuk — ребенок)
  20. Я, радуясь, позвала их к себе в гости. (misafir etmek — буквально: гостить / позвать в гости)
  21. Сегодня, болея, я пошла на работу. (hasta olmak — болеть)
  22. Я тут нахожусь вот уже два часа, теряя время. (zaman — время)
  23. Говоря на нескольких языках, он не имел за границей проблем с общением. (dil — язык)
  24. Он улучшает турецкий, общаясь с носителями языка. (iyileştirmek — улучшить)
  25. Не дожидаясь меня, вы можете сесть за стол. (masa — стол)
  26. Он всегда работал, не любя своё дело. (çalışmak — работать)
  27. Не живя в своём собственном доме, она снимает небольшой домик около моря. (deniz — море)
  28. Не изучая иностранные языки, вы не сможете устроиться на хорошую работу. (yabancı — чужой / иностранный)
  29. Он вошёл в комнату, не замечая меня. (oda — комната)
  30. Я тебя спрашиваю совет как друга. (tavsiye — совет)
  31. Они работают в качестве помощников. (yardımcı — помощник)
  32. Мы отдаем тебе нашу машину в качестве подарка на день рождения. (hediye — подарок)
Правильные ответы
3 из 3
Скачать PDF
  1. Devamlı kitap okuyarak çok şeyler öğrenebiliriz.
  2. Yolda şarkı söyleyerek gidiyordu.
  3. Ben de yatarak televizyon seyrediyorum.
  4. Boş konuşarak zaman harcama.
  5. Boş oturarak hiçbir şey öğrenemezsin.
  6. Müzik dinleyerek ders çalışılmaz.
  7. Ali kütüphaneye her gün gelerek akşama kadar çalışır.
  8. Doktor hastayı muayene ederek reçete yazdı.
  9. Ateş yakarak et kızarttık.
  10. İğilerek şapkamı yerden kaldırdım.
  11. Yüzüme bakarak güldü.
  12. İnşaat firmasında sekreter olarak çalışıyor.
  13. Sağa sola bakarak yürüyorlar.
  14. Hasta dinlenerek iyileşecek.
  15. Buraya şef olarak değil misafir olarak geldim.
  16. Çocuklar koşarak eve geldiler.
  17. Ben seni bekleyerek uyudum.
  18. Buraya misafir olarak geldim.
  19. Onlar gülerek benim çocukluk fotoğraflarıma baktılar.
  20. Ben onları sevinerek evime misafir ettim.
  21. Bugün hasta olarak işe gittim.
  22. Ben burda iki saat duruyorum zamanımı kaybederek.
  23. Birkaç dilde konuşarak onun yurtdışında hiç bir problemi olmadı.
  24. O birkaç kişiyle konuşarak türkçesini iyileştiriyor.
  25. Beni beklemeyerek siz yemek masasına oturabilirsiniz.
  26. O her zaman işinde sevmeyerek çalışıyordu.
  27. Kendi evinde yaşamayarak o deniz kenarında küçük ev kiralıyor.
  28. Yabancı dilleri öğrenmeyerek siz iyi bir işe giremezsiniz.
  29. Beni farketmeyerek o odaya girdi.
  30. Ben senden arkadaşım olarak tavsiye alıyorum.
  31. O yardımcı olarak çalışıyor.
  32. Biz sana kendi arabımızı doğum gününe hediye olarak veriyoruz.
  1. Devamlı kitap okuyarak çok şeyler öğrenebiliriz.
  2. Yolda şarkı söyleyerek gidiyordu.
  3. Ben de yatarak televizyon seyrediyorum.
  4. Boş konuşarak zaman harcama.
  5. Boş oturarak hiçbir şey öğrenemezsin.
  6. Müzik dinleyerek ders çalışılmaz.
  7. Ali kütüphaneye her gün gelerek akşama kadar çalışır.
  8. Doktor hastayı muayene ederek reçete yazdı.
  9. Ateş yakarak et kızarttık.
  10. İğilerek şapkamı yerden kaldırdım.
  11. Yüzüme bakarak güldü.
  12. İnşaat firmasında sekreter olarak çalışıyor.
  13. Sağa sola bakarak yürüyorlar.
  14. Hasta dinlenerek iyileşecek.
  15. Buraya şef olarak değil misafir olarak geldim.
  16. Çocuklar koşarak eve geldiler.
  17. Ben seni bekleyerek uyudum.
  18. Buraya misafir olarak geldim.
  19. Onlar gülerek benim çocukluk fotoğraflarıma baktılar.
  20. Ben onları sevinerek evime misafir ettim.
  21. Bugün hasta olarak işe gittim.
  22. Ben burda iki saat duruyorum zamanımı kaybederek.
  23. Birkaç dilde konuşarak onun yurtdışında hiç bir problemi olmadı.
  24. O birkaç kişiyle konuşarak türkçesini iyileştiriyor.
  25. Beni beklemeyerek siz yemek masasına oturabilirsiniz.
  26. O her zaman işinde sevmeyerek çalışıyordu.
  27. Kendi evinde yaşamayarak o deniz kenarında küçük ev kiralıyor.
  28. Yabancı dilleri öğrenmeyerek siz iyi bir işe giremezsiniz.
  29. Beni farketmeyerek o odaya girdi.
  30. Ben senden arkadaşım olarak tavsiye alıyorum.
  31. O yardımcı olarak çalışıyor.
  32. Biz sana kendi arabımızı doğum gününe hediye olarak veriyoruz.
  1. Devamlı kitap okuyarak çok şeyler öğrenebiliriz.
  2. Yolda şarkı söyleyerek gidiyordu.
  3. Ben de yatarak televizyon seyrediyorum.
  4. Boş konuşarak zaman harcama.
  5. Boş oturarak hiçbir şey öğrenemezsin.
  6. Müzik dinleyerek ders çalışılmaz.
  7. Ali kütüphaneye her gün gelerek akşama kadar çalışır.
  8. Doktor hastayı muayene ederek reçete yazdı.
  9. Ateş yakarak et kızarttık.
  10. İğilerek şapkamı yerden kaldırdım.
  11. Yüzüme bakarak güldü.
  12. İnşaat firmasında sekreter olarak çalışıyor.
  13. Sağa sola bakarak yürüyorlar.
  14. Hasta dinlenerek iyileşecek.
  15. Buraya şef olarak değil misafir olarak geldim.
  16. Çocuklar koşarak eve geldiler.
  17. Ben seni bekleyerek uyudum.
  18. Buraya misafir olarak geldim.
  19. Onlar gülerek benim çocukluk fotoğraflarıma baktılar.
  20. Ben onları sevinerek evime misafir ettim.
  21. Bugün hasta olarak işe gittim.
  22. Ben burda iki saat duruyorum zamanımı kaybederek.
  23. Birkaç dilde konuşarak onun yurtdışında hiç bir problemi olmadı.
  24. O birkaç kişiyle konuşarak türkçesini iyileştiriyor.
  25. Beni beklemeyerek siz yemek masasına oturabilirsiniz.
  26. O her zaman işinde sevmeyerek çalışıyordu.
  27. Kendi evinde yaşamayarak o deniz kenarında küçük ev kiralıyor.
  28. Yabancı dilleri öğrenmeyerek siz iyi bir işe giremezsiniz.
  29. Beni farketmeyerek o odaya girdi.
  30. Ben senden arkadaşım olarak tavsiye alıyorum.
  31. O yardımcı olarak çalışıyor.
  32. Biz sana kendi arabımızı doğum gününe hediye olarak veriyoruz.

Выберите язык

language Английский language Немецкий language Французский language Испанский language Итальянский language Чешский language Нидерландский language Шведский language Греческий language Датский language Китайский language Норвежский language Польский language Португальский language Словацкий language Турецкий language Финский language Японский