Долженствовательное наклонение. Gereklilik kipi
Запишитесь на пробный урок! Пробный урок Войти

Долженствовательное наклонение. Gereklilik kipi

Видео speakASAP

Долженствовательное наклонение используется для того, чтобы мы смогли выразить действие, которое должно (обязано) осуществиться. На русский язык переводится при помощи дополнительной конструкции должен.

Например:

Bugün bu işi bitirmeliyim . — Сегодня я должен закончить эту работу.

Yarın akşam erken yatmalısın . — Завтра вечером ты должен пораньше лечь.

Долженствовательное наклонение образуется следующим образом:

Утвердительная форма

Основа глагола + аффиксы -malı / -meli + личное окончание местоимений

Важно вспомнить, что основа глагола образуется путем отбрасывания из инфинитива суффикса -mak , -mek .

Выбор нужного аффикса -malı / -meli зависит от того, какой суффикс у глагола в инфинитиве.
Если глагол заканчивается на -mak , то выберем аффикс -malı , а если на -mek , то -meli .

gülmek — смеяться
Ben (я) gül- meli-y-im
Sen (ты) gül- meli-sin
O (он, она, оно) gül-meli
Biz (мы) gül-meli-y-iz
Siz (вы) gül-meli-siniz
Onlar (они) gül- meli-ler
okumak — читать
Ben (я) oku- malı-y-ım
Sen (ты) oku- malı-sın
O (он, она, оно) oku-malı
Biz (мы) oku-malı-y-ız
Siz (вы) oku-malı-sınız
Onlar (они) oku- malı-lar

Если в любом слове встречается ситуация, когда гласные сливаются, то между ними ставится разделительная буква у .

Например, okumalı- y -ım, gülmeli- y -im.

Hayatta ne olursa olsun, biz her zaman gülmeliyiz . — Что бы не произошло в жизни, мы всегда должны улыбаться (смеяться).

Yarına kadar kitabı okumalıyım . — Я должна прочить до завтра эту книгу.

Bugün işten sonra bize gelmelisin . — Сегодня после работы ты должен прийти к нам.

Her akşam gezmeliyiz . — Каждый вечер мы должны гулять.

Отрицательная форма

Основа глагола + отрицательная частица -ma / -me + аффиксы -malı / -meli + личное окончание местоимений

Выбор нужной отрицательной частицы ( -ma / -me ) зависит от суффикса глагола в инфинитиве.
Если глагол заканчивается на -mak , то выбираем частицу -ma .
Если глагол заканчивается на -mek , то выбираем частицу -me .

kalkmak — просыпаться
Ben (я) kalk- ma-malı-y-ım
Sen (ты) kalk- ma-malı-sın
O (он, она, оно) kalk-ma-malı
Biz (мы) kalk-ma-malı-y-ız
Siz (вы) kalk-ma-malı-sınız
Onlar (они) kalk- ma-malı-lar
gelmek — прийти
Ben (я) gel- me-meli-y-im
Sen (ты) gel- me-meli-sin
O (он, она, оно) gel-me-meli
Biz (мы) gel-me-meli-y-iz
Siz (вы) gel- me-meli-siniz
Onlar (они) gel- me-meli-ler

Sabah erken kalkmamalıyım çünkü çalışmıyorum. — Я не должна просыпаться завтра утром, так как не работаю.

Sen üniversiteye gelmemelisin çünkü bütün sınavları verdin. — Ты не должен (обязан) приходить в университет, так как уже сдал все экзамены.

Akşam geç yatmamalısın . — Ты не должен поздно ложиться спать.

Вопросительная форма

Основа глагола + аффиксы -malı / -meli + вопросительная частица -mı / -mi + личное окончание местоимений

Выбор нужной вопросительной частицы ( - mı / - mi ) зависит от аффикса, который мы выбрали.
Если мы выбрали аффикс -malı , то выбираем частицу -mı .
Если выбираем аффикс -meli , то необходимо выбрать частицу -mi .

Выбор нужного аффикса -malı / -meli зависит от того, какой суффикс у глагола в инфинитиве.
Если глагол заканчивается на -mak , то выберем аффикс -malı , а если на -mek , то -meli .

görüşmek — видеться
Ben (я) görüş- meli-mi-y-im
Sen (ты) görüş- meli-mi-sin
O (он, она, оно) görüş-meli-mi
Biz (мы) görüş-meli-mi-y-iz
Siz (вы) görüş-meli-mi-siniz
Onlar (они) görüş- meli-ler-mi
bakmak — смотреть
Ben (я) bak- malı-mı-y-ım
Sen (ты) bak- malı-mı-sın
O (он, она, оно) bak-malı-mı
Biz (мы) bak-malı-mı-y-ız
Siz (вы) bak- malı-mı-sınız
Onlar (они) bak- malı-lar-mı

Обратите внимание, что форма для они образуется не по общему правилу. Для правильного звучания в наклонении долженствования в форме для они в турецком языке есть небольшое исключение:

основа глагола + malı / meli + личное окончание местоимений + вопросительная частица mı / mi

Другими словами, все, как всегда, но просто последнее окончание местоимения и вопросительную частицу вы меняете местами.

Onlar bu şarkıyı okumalı larmı ? — Они должны спеть эту песню?

Biz bugün görüşmeli miyiz ? — Мы сегодня должны увидеться?

Söylediğin filme bakmalı mıyım ? — Я должна (обязана) посмотреть фильм, про который ты говорил?

Ben beklemeli miyim ? — Я должен ждать?

Biz bu ödevleri çalışmalı mıyız ? — Мы должны сделать эти задания?

Ben babaannemi ziyaret etmeli miyim ? — Я должна посетить бабушку?

Упражнения

Упражнение №1

Вставьте вместо пропусков нужное окончание

  1. Говорят, она лежит в больнице уже целую неделю. Мы должны сходить её проведать. – Bir hafta hastanede yatıyormuş. En kısa zamanda ziyaretine git. (hafta – неделя; hastane – больница)
  2. Сегодня он сильно обеспокоен, тебе нужно поговорить с ним. – Bugün çok sıkıntılı, onunla konuş. (sıkılmak – беспокоиться)
  3. Ступайте, я должен дождаться сына. – Siz gidin, ben oğlumu bekle. (oğul – сын)
  4. Сегодня я должен закончить эту работу. – Bugün bu işi bitir. (iş – работа)
  5. Ситуация очень неприятная, мы должны сейчас же поговорить. – Durum çok kötü, hemen konuş. (durum – ситуация)
  6. Ты не должен поздно ложиться спать. – Sen akşam geç yat. (akşam – вечер)
  7. Мы должны чистить зубы после еды? – Yemekten sonra dişlerimizi fırçala? (diş – зуб)
  8. Ты не должен ссориться с друзьями. – Arkadaşlarınla kavga et. (kavga – ссора)
  9. Я должна прочить до завтра эту книгу. – Yarına kadar kitabı oku. (kitap – книга)
  10. Ты не должен смотреть телевизор до занятий. – Dersten önce televizyon seyret. (televizyon – телевизор)
  11. Мы должны помыть руки перед едой? – Yemekten önce ellerimizi yıka? (el – рука; yikamak – мыть)
  12. Для того чтобы поступить в университет, я должен много заниматься? – Üniversiteye girmek için çok ders çalış? (ders – уроки)
  13. Перед тем как выйти на улицу, мы должны спросить разрешение у мамы? – Dışarı çıkmadan önce annemizden izin al? (izin almak – спросить разрешение / отпроситься)
  14. Он должен поступить в университет. – О üniversiteyi kazan. (kazanmak – поступить (в букв. значении заработать))
  15. Что бы не произошло в жизни, мы всегда должны улыбаться. – Hayatta ne olursa olsun, biz her zaman gül. (heyat – жизнь)
  16. Дома никого нет. Должно быть, она ушла. – Evde kimse yok. O gitmiş ol. (ev – дом)
  17. Я дал другу слово, я не должен опоздать на встречу! – Arkadaşıma söz verdim, randevuma geç kal. (randevu – встреча)
  18. Моя мама три часа назад села в самолет. Сейчас она, должна быть, в отеле. – Annem üç saat önce uçağa bindi. Şimdi otelde ol. (uçak – самолет)
  19. Мы сегодня должны увидеться? – Biz bugün görüş? (görüşmek – видеться)
  20. Спортсмены должны играть согласно правилам игры. – Sporcular oyunu kuralına göre oyna. (kural – правило)
  21. Мы не должны громко разговаривать в больнице. – Hastanede yüksek sesle konuş. (ses – голос)
  22. Чтобы хорошо говорить по-турецки, ты должен на уроке много разговаривать. – Türkçe iyi konuşmak için sen derste çok konuş. (konuşmak – разговаривать)
  23. Они должны навестить нас? – Onlar bizi ziyaret et? (bizi – нас)
  24. Мы должны поехать в Стамбул этим летом. – Bu yaz biz İstanbula gi. (yaz – лето)
  25. Завтра вы все должны прийти к нам в гости. – Yarın hepiniz misafir gel. (misafir – гость)
  26. Они должны поехать в Стамбул? – Onlar İstanbula git? (gitmek – ехать / уехать)
  27. Чтобы быть умным человеком, ты должен много читать. – Akıllı adam olmak için sen çok oku. (akıllı – умный)
  28. Они должны дать нам деньги завтра утром? – Onlar sabah bize para ver? (para – деньги)
  29. Они должны приготовить поесть к вечеру? – Onlar akşama yemek hazırla? (yemek – еда)
  30. Они должны прочитать эту книгу? – Onlar bu kitapları oku? (kitap – книга)
Правильные ответы
1 из 3

Упражнение №2

Впишите перевод слова или фразы

  1. hastanede yatıyormuş. En kısa zamanda ziyaretine gitmeliyiz.
  2. Bugün çok , onunla konuşmalısın.
  3. Siz , ben oğlumu beklemeliyim.
  4. Bugün bu bitirmeliyim.
  5. çok kötü, hemen konuşmalıyız.
  6. Sen akşam yatmamalısın.
  7. dişlerimizi fırçalamalı mıyız?
  8. kavga etmemelisin.
  9. kitabı okumalıyım.
  10. televizyon seyretmemelisin.
  11. ellerimizi yıkamalı mıyız?
  12. Üniversiteye girmek için ders çalışmalı mıyım?
  13. Dışarı çıkmadan önce izin almalı mıyız?
  14. О kazanmalı.
  15. ne olursa olsun, biz her zaman gülmeliyiz.
  16. Evde . O gitmiş olmalı.
  17. Arkadaşıma , randevuma geç kalmamalıyım.
  18. Annem üç saat önce uçağa . Şimdi otelde olmalı.
  19. Biz görüşmeli miyiz?
  20. oyunu kuralına göre oynamalı.
  21. yüksek sesle konuşmamalıyız.
  22. Türkçe konuşmak için sen derste çok konuşmalısın.
  23. bizi ziyaret etmeli lermi?
  24. biz İstanbula gitmeliyiz.
  25. Yarın misafir gelmelisiniz.
  26. Onlar gitmeli lermi?
  27. Akıllı olmak için sen çok okumalısın.
  28. Onlar bize para vermeli lermi?
  29. Onlar yemek hazırlamalı larmı?
  30. Onlar bu okumalı larmı?
Правильные ответы
2 из 3

Упражнение №3

Впишите перевод слова или фразы

  1. Говорят, она лежит в больнице уже целую неделю. (hafta — неделя, hastane — больница)
  2. Сегодня он сильно обеспокоен, тебе нужно поговорить с ним. (sıkılmak — беспокоиться)
  3. Ступайте, я должен дождаться сына. (oğul — сын)
  4. Сегодня я должен закончить эту работу. (iş — работа)
  5. Ситуация очень неприятная, мы должны сейчас же поговорить. (durum — ситуация)
  6. Ты не должен поздно ложиться спать. (akşam — вечер)
  7. Мы должны чистить зубы после еды? (diş — зуб)
  8. Ты не должен ссориться с друзьями. (kavga — ссора)
  9. Я должна прочить до завтра эту книгу. (kitap — книга)
  10. Ты не должен смотреть телевизор до занятий. (televizyon — телевизор)
  11. Мы должны помыть руки перед едой? (el — рука, yikamak — мыть)
  12. Для того чтобы поступить в университет, я должен много заниматься? (ders — уроки)
  13. Перед тем как выйти на улицу, мы должны спросить разрешение у мамы? (izin almak — спросить разрешение / отпроситься)
  14. Он должен поступить в университет. (kazanmak — поступить (в букв. значении заработать))
  15. Что бы не произошло в жизни, мы всегда должны улыбаться. (heyat — жизнь)
  16. Дома никого нет. Должно быть, она ушла. (ev — дом)
  17. Я дал другу слово, я не должен опоздать на встречу! (randevu — встреча)
  18. Моя мама три часа назад села в самолет. Сейчас она должна быть в отеле. (uçak — самолет)
  19. Мы сегодня должны увидеться? (görüşmek — видеться)
  20. Спортсмены должны играть согласно правилам игры. (kural — правило)
  21. Мы не должны громко разговаривать в больнице. (ses — голос)
  22. Чтобы хорошо говорить по-турецки, ты должен на уроке много разговаривать. (konuşmak — разговаривать)
  23. Они должны навестить нас? (bizi — нас)
  24. Мы должны поехать в Стамбул этим летом. (yaz — лето)
  25. Завтра вы все должны прийти к нам в гости. (misafir — гость)
  26. Они должны поехать в Стамбул? (gitmek — ехать / уехать)
  27. Чтобы быть умным человеком, ты должен много читать. (akıllı — умный)
  28. Они должны дать нам деньги завтра утром? (para — деньги)
  29. Они должны приготовить поесть к вечеру? (yemek — еда)
  30. Они должны прочитать эту книгу? (kitap — книга)
Правильные ответы
3 из 3
Скачать PDF
  1. Bir hafta hastanede yatıyormuş. En kısa zamanda ziyaretine gitmeliyiz.
  2. Bugün çok sıkıntılı, onunla konuşmalısın.
  3. Siz gidin, ben oğlumu beklemeliyim.
  4. Bugün bu işi bitirmeliyim.
  5. Durum çok kötü, hemen konuşmalıyız.
  6. Sen akşam geç yatmamalısın.
  7. Yemekten sonra dişlerimizi fırçalamalı mıyız?
  8. Arkadaşlarınla kavga etmemelisin.
  9. Yarına kadar kitabı okumalıyım.
  10. Dersten önce televizyon seyretmemelisin.
  11. Yemekten önce ellerimizi yıkamalı mıyız?
  12. Üniversiteye girmek için çok ders çalışmalı mıyım?
  13. Dışarı çıkmadan önce annemizden izin almalı mıyız?
  14. О üniversiteyi kazanmalı.
  15. Hayatta ne olursa olsun, biz her zaman gülmeliyiz.
  16. Evde kimse yok. O gitmiş olmalı.
  17. Arkadaşıma söz verdim, randevuma geç kalmamalıyım.
  18. Annem üç saat önce uçağa bindi. Şimdi otelde olmalı.
  19. Biz bugün görüşmeli miyiz?.
  20. Sporcular oyunu kuralına göre oynamalı.
  21. Hastanede yüksek sesle konuşmamalıyız.
  22. Türkçe iyi konuşmak için sen derste çok konuşmalısın.
  23. Onlar sabah bize para vermeli lermi?
  24. Bu yaz biz İstanbula gitmeliyiz.
  25. Yarın hepiniz misafir gelmelisiniz.
  26. Onlar İstanbula gitmeli lermi?
  27. Onlar bizi ziyaret etmeli lermi?
  28. Akıllı adam olmak için sen çok okumalısın.
  29. Onlar akşama yemek hazırlamalı larmı?
  30. Onlar bu kitapları okumalı larmı?
  1. Bir hafta hastanede yatıyormuş. En kısa zamanda ziyaretine gitmeliyiz.
  2. Bugün çok sıkıntılı, onunla konuşmalısın.
  3. Siz gidin, ben oğlumu beklemeliyim.
  4. Bugün bu işi bitirmeliyim.
  5. Durum çok kötü, hemen konuşmalıyız.
  6. Sen akşam geç yatmamalısın.
  7. Yemekten sonra dişlerimizi fırçalamalı mıyız?
  8. Arkadaşlarınla kavga etmemelisin.
  9. Yarına kadar kitabı okumalıyım.
  10. Dersten önce televizyon seyretmemelisin.
  11. Yemekten önce ellerimizi yıkamalı mıyız?
  12. Üniversiteye girmek için çok ders çalışmalı mıyım?
  13. Dışarı çıkmadan önce annemizden izin almalı mıyız?
  14. О üniversiteyi kazanmalı.
  15. Hayatta ne olursa olsun, biz her zaman gülmeliyiz.
  16. Evde kimse yok. O gitmiş olmalı.
  17. Arkadaşıma söz verdim, randevuma geç kalmamalıyım.
  18. Annem üç saat önce uçağa bindi. Şimdi otelde olmalı.
  19. Biz bugün görüşmeli miyiz?.
  20. Sporcular oyunu kuralına göre oynamalı.
  21. Hastanede yüksek sesle konuşmamalıyız.
  22. Türkçe iyi konuşmak için sen derste çok konuşmalısın.
  23. Onlar sabah bize para vermeli lermi?
  24. Bu yaz biz İstanbula gitmeliyiz.
  25. Yarın hepiniz misafir gelmelisiniz.
  26. Onlar İstanbula gitmeli lermi?
  27. Onlar bizi ziyaret etmeli lermi?
  28. Akıllı adam olmak için sen çok okumalısın.
  29. Onlar akşama yemek hazırlamalı larmı?
  30. Onlar bu kitapları okumalı larmı?
  1. Bir hafta hastanede yatıyormuş. En kısa zamanda ziyaretine gitmeliyiz.
  2. Bugün çok sıkıntılı, onunla konuşmalısın.
  3. Siz gidin, ben oğlumu beklemeliyim.
  4. Bugün bu işi bitirmeliyim.
  5. Durum çok kötü, hemen konuşmalıyız.
  6. Sen akşam geç yatmamalısın.
  7. Yemekten sonra dişlerimizi fırçalamalı mıyız?
  8. Arkadaşlarınla kavga etmemelisin.
  9. Yarına kadar kitabı okumalıyım.
  10. Dersten önce televizyon seyretmemelisin.
  11. Yemekten önce ellerimizi yıkamalı mıyız?
  12. Üniversiteye girmek için çok ders çalışmalı mıyım?
  13. Dışarı çıkmadan önce annemizden izin almalı mıyız?
  14. О üniversiteyi kazanmalı.
  15. Hayatta ne olursa olsun, biz her zaman gülmeliyiz.
  16. Evde kimse yok. O gitmiş olmalı.
  17. Arkadaşıma söz verdim, randevuma geç kalmamalıyım.
  18. Annem üç saat önce uçağa bindi. Şimdi otelde olmalı.
  19. Biz bugün görüşmeli miyiz?.
  20. Sporcular oyunu kuralına göre oynamalı.
  21. Hastanede yüksek sesle konuşmamalıyız.
  22. Türkçe iyi konuşmak için sen derste çok konuşmalısın.
  23. Onlar sabah bize para vermeli lermi?
  24. Bu yaz biz İstanbula gitmeliyiz.
  25. Yarın hepiniz misafir gelmelisiniz.
  26. Onlar İstanbula gitmeli lermi?
  27. Onlar bizi ziyaret etmeli lermi?
  28. Akıllı adam olmak için sen çok okumalısın.
  29. Onlar akşama yemek hazırlamalı larmı?
  30. Onlar bu kitapları okumalı larmı?

Выберите язык

Английский Немецкий Французский Испанский Итальянский Чешский Нидерландский Шведский Греческий Датский Китайский Норвежский Польский Португальский Словацкий Турецкий Финский Японский